Cuộc sống ở Mỹ như thế nào trong mắt một du học sinh như mình? Bài này của mình tập trung vào các khía cạnh cuộc sống ở Mỹ, bao gồm, học, làm và chơi. Và cả việc cần thiết của lái xe đối với mình khi sống ở Mỹ nhé.
1. Học
Mỗi bang sẽ có hệ thống giáo dục, quy định học phí, miễn giảm học phí khác nhau. Nhưng tổng thể thì học phí du học sinh phải trả thường sẽ gấp 2-3 lần học phí của dân bản địa. Đối với luật của Texas, bạn sẽ được miễn giảm học phí đại học và sau đại học nếu bạn đã có 3 năm học highschool. Hoặc bạn được miễn giảm (waiver) học phí đại học khi bạn chuyển tiếp từ một trường khác vào trường đại học ở Texas và nhận được học bổng. Mỗi trường sẽ quy định mức học bổng mà bạn được giảm học phí hay không.
Một cái waiver nữa là English proficiency. Nếu bạn có bằng AS hoặc AA, bạn sẽ không cần chứng chỉ tiếng anh khi đăng ký vào trường đại học.
Tuy nhiên, một số ngành học sẽ đòi hỏi bạn phải có residency để đăng ký, tùy theo bang bạn theo học.
Kinh nghiệm học bài
Một số kinh nghiệm học bài của riêng bản thân mình, bao gồm thư viện, Starbucks, Office Hour, Writing Center.
Khi mình có break time giữa mỗi lớp học, mình hay đến thư viện của trường, vừa tra cứu tài liệu, vừa có không gian yên tĩnh. Mình thỉnh thoảng sẽ ra Starbuck cà kê ngồi học bài với bạn mình, làm bài tập hoặc học nhóm.
Bên cạnh đó, mình sẽ gặp giáo sư ngoài giờ học khi mình không hiểu bài, hoặc có điều cần trao đổi với họ. Mỗi giáo sư sẽ có office hour riêng, thường được nêu rõ trong Syllabus (giống như phân phối chương trình). Gặp giáo sư không chỉ giúp bạn về kiến thức, mà bạn có thêm liên kết với giáo sư đó. Bạn vừa tạo được mối quan hệ tốt, vừa giúp bạn tự tin hơn trong lớp, và còn nhờ vả về Recommendation Letter sau đó.
Một mẹo cuối cùng là bạn nên tận dụng Writing Center. Cụ thể là nó giống như trung tâm phụ đạo. Bạn sẽ được giúp đỡ về cách viết bài, ngữ pháp, từ ngữ sử dụng,… Nó giúp mình rất nhiều để vượt qua các bài luận.
Học bổng
Mình thấy khi bạn đã ở Mỹ rồi, việc xin học bổng dễ dàng hơn một chút. Bạn có thể tham gia các câu lạc bộ ở trường, bao gồm Phi Theta Kappa và các hội cho mỗi ngành khác nhau. Bạn làm officer trong các câu lạc bộ sẽ quen biết nhiều giáo sư, xin được nhiều loại học bổng khác nhau. Bên cạnh đó, nếu học giỏi, bạn nên vào Honor College. Học nặng hơn, nhưng sẽ có cơ hội cao xin vào học trường top, hoặc xin được học bổng toàn phần nữa đó.
2. Việc làm
Bạn không được phép đi làm ngoài trường học (off campus) ở Mỹ. Bạn được đi làm trong trường (on campus), chẳng hạn như thư viện, tiệm sách, tutor,… với giới hạn 20h/tuần trong mùa học, và tối đa 40h/tuần trong kỳ nghỉ (hè, đông).
Ngoại lệ duy nhất là ngành học yêu cầu bạn phải đi thực tập (internship), như các ngành y. Bạn sẽ xin giấy đi làm thông qua CPT (Curricular Practical Training).
Bên cạnh đó, khi bạn đã có bằng cao đẳng/đại học/sau đai học, bạn sẽ được quyền lấy OPT . OPT là Optional Practical Training, nghĩa là thực tập tự nguyện. Khi OPT, bạn sẽ được xin việc và làm việc toàn thời gian (40h/tuần). Thời hạn làm việc thông thường là một năm. Riêng các ngành STEM, bạn được hai năm thực tập. Ở Mỹ, mỗi cấp học bạn sẽ được xin OPT 1 lần.
Sau khi các bạn hoàn thành OPT, các bạn sẽ một là học tiếp, hoặc làm việc tiếp, hoặc về nước. Học tiếp là vì bạn muốn học lên cao hơn, theo đuổi thesis của riêng bạn. Làm việc tiếp là khi công ty muốn tiếp tục mướn bạn, khi đó bạn sẽ đổi qua visa H1B. Hoặc nếu bạn được công ty bảo lãnh (sponsor), bạn sẽ có khả năng lấy được thẻ xanh. Cuối cùng thì bạn có thể về nước, sử dụng các kiến thức và kinh nghiệm để giúp đỡ cuộc sống của mọi người.
3. Ăn chơi
Học phải đi đôi với chơi, mới giúp mình được trọn vẹn cuộc sống tuổi trẻ hen. Mình thì ít đi chơi, chỉ đi road trip một số nơi với gia đình và bạn bè.
Chơi không hẳn sẽ tốn kém như nhiều bạn nghĩ đâu. Nếu bạn đến những trung tâm giải trí, tùy nơi giá vào cổng sẽ khoảng từ $50-$60 trở lên/ngày. Mà nhiều khi còn đông đúc người đi, nóng nực, không thoải mái. Chẳng hạn như Disney World hay Universal.
Một đặc trưng của Texas là Rodeo. Nó gần giống như hội chợ ở Việt Nam, có ca nhạc, ăn uống, trưng bày về cao bồi Texas… Tuy nhiên, Covid tới nên mình chưa có dịp được tham gia cái Rodeo nào cả.
Cuối cùng là road trip. Mình thấy lựa chọn này rẻ nhất, mà được đi chơi nhiều nhất. Bạn sẽ được đi ngắm đường phố Mỹ, đường xuyên bang,… Bạn được leo núi, ngắm sông, cắm trại, câu cá, câu cua,… Nếu có điều kiện đi nhiều bang khác, đặc biệt ở Colorado, mình thấy rất nhiều ngọn núi đẹp, leo cả ngày vẫn chưa cảm thấy đã.
Về ẩm thực, mình thấy đồ Mỹ không có khó ăn. Một điểm trừ duy nhất là đồ ngọt. Đồ Mỹ thì cheesy lắm, nếu bạn không thích thì … mình bó tay. Bánh kẹo của Mỹ thì siêu siêu ngọt, mình toàn tự làm/mua bánh Việt Nam mình ăn thôi. À, ở Houston thì đông châu Á lắm, nên mình tha hồ đến bất cứ cửa hàng bánh ngọt nào, và chọn được món mình thích nhé.
Ở Houston thì đông người Mễ. Bạn nào biết Taco, ăn siêu ngon luôn.
4. Lái xe
Nếu qua Mỹ rồi mà phải sống cuộc sống với bốn bức tường thì có được không? Không, đương nhiên rồi. Vì thế, mình thấy việc có xe là cần thiết, bạn muốn đi đâu cũng được. Trong trường hợp mới qua, bạn có thể đi xe bus đến trường. Tuy nhiên, có khu vực không có hệ thống xe bus, bạn sẽ phải đi bộ rất xa, mệt lắm!
Biết lái xe còn giúp bạn đi road trip nữa. Bạn sẽ thuê xe, đi với đám bạn, xả stress cực tốt luôn.
À, nhưng nếu muốn lái xe, bạn cần phải học bằng viết, rồi sau đó sẽ được thi để lấy bằng lái thực sự nhé. Để được lái xe, bạn còn cần phải đăng ký xe (registration) mỗi năm. Bạn cũng cần phải mua bảo hiểm xe mới được phép lưu thông trên đường nhé.
Toàn bộ kinh nghiệm của mình về du học Mỹ:
Đọc thêm:
